Çocuğum okula başlamaya hazır mı?

Okula ve öğrenmeye hazırlıklı olan çocuklar okul yaşamlarında daha mutlu ve başarılı çocuklardır. Bu durum son yıllarda yapılan araştırmalarla da desteklenmektedir. Okula hazır olduğu dönem; çocuğun herhangi bir duygusal baskıya uğramadan kolayca ve yeterli bir şekilde öğrenebileceği dönemdir. Çocuğun okula hazır olması; fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal gelişim alanlarında yaşına uygun şekilde desteklenmesiyle yakın ilişkilidir. Özellikle yaşamın ilk beş yılı çocuğun çevresiyle güven ilişkisi oluşturabilmesinde, merak ettiklerini öğrenebilmesinde ve çevreyi keşfetmesinde önemlidir. Ebeveynler, çocuklarının okula uyum sağlamasında ve başarı olabilmesinde etkin rol oynarlar. Bu sebeple çocuklarının gelişimsel özelliklerini yakından takip etmeleri gerekir. Okula hazırlıklı olmak için, 5 alanda çocuğun gelişimini gözlemlemeleri gerekir.
 
1-Fiziksel gelişim aşaması  
Çocuğun genel sağlık durumunun iyi olması ve ince-kaba motor gelişim olarak adlandırılan parmakların kullanımı, yürüme, top oynama, tırmanma gibi beceriler bu alanda yer alır. Çocuğun genel sağlık durumu iyiyse, akademik, sosyal ve duygusal gelişimi de olumlu yönde etkilenir. Çok sık hastalanan çocuklar okula uyum sürecinde sorun yaşabilirler. Okula başlayan çocukların yazı yazmayı kolay öğrenebilmesi için ince-motor gelişimin iyi olması gerekir. Çocuğun, ince motor gelişimi beklenen düzeyin altındaysa yazı yazarken, resim çizerken, makas kullanırken, çekme-çıkartma vb. faaliyetlerde zorluluk çekip destek almaya ihtiyaç duyar. Kaba-motor gelişimi zayıf olan bir çocuk oyun becerisinde ve sosyal becerilerde yaşıtlarından geri kalarak sorun yaşayabilir.
 
2-Sosyal duygusal gelişim aşaması 
Sosyal ve duygusal gelişimi iyi olan bir çocuk okulda uyumlu, mutlu, başarılı ve özgüveni yüksek bir çocuktur. Anne babaya bağımlı değildir, okula istekli gider, sorumluluk alabilir ve arkadaşlarıyla pozitif ilişki kurabilir.
 
3-Dil gelişimi aşaması 
Dil gelişimi yaşına uygun olan çocuklar okul hayatında daha başarılıdır. Dil gelişimi iyi olan çocuk, duygu ve düşüncelerini anlaşılır şekilde aktarabilir, hikaye ya da masalı baştan sona anlatabilir, karşılıklı sohbet edebilir, benzer ve zıt kavramları kullanır, sık sık soru sorarlar.
 
4-Öğrenmeye karşı tutum 
Okula başlayan çocukların; öğrenmeye meraklı olmaları, yeni bir şeyler öğrenmekten keyif almaları, öğrendiklerini paylaşmaları, çevresiyle ilgili sorular sormaları onların okula başlamaya hazır olduklarının önemli bir göstergesidir.
 
5-Bilişsel gelişim aşaması
Bilişsel gelişim ve dikkat özellikleri çocukların akademik başarısını etkiler. Bilişsel gelişimi iyi olan bir çocuk; basit toplama ve çıkarma işlemlerini yapabilir, zıt ve benzer kavramları yerinde kullanır, dün, bugün, yarın kavramlarını doğru kullanır, modele bakarak daire, üçgen, kare çizebilir.
 
Çocuk okula başlamak için hazır değilse…

• Kapasitelerine göre düşük okul başarısı gösterir,
• Arkadaş ilişkilerinde sorun yaşayabilir,
• Oyundaki, okuldaki ve evdeki kurallara uymakta güçlük çeker,
• Dinleme becerileri zayıftır, bu nedenle öğretmenin verdiği yönergeleri takip edemez,
• Sürekli eşyalarını unutup, kaybedebilir,
• Başladıkları işi bitiremez,
• Diğer çocuklar kadar hızlı ve kolay öğrenemez,
• İlgilerini çeken faaliyetlerde (tv izleme, bilgisayar vb.)dikkatlerini sürdürebilirken, akademik faaliyetlerde dikkatlerini sürdüremez,
• Sağ, sol, aşağı, yukarı gibi kavramları karıştırabilir.