Referandumun ardından / Evet’in hezimeti

Evet oyları Eskişehir’de yüzde 42,5’te kaldı. Bu hezimet mi? Hezimet sözcüğü alınan oy oranı için biraz ağır mı kaçıyor?
Bunu birkaç gün düşündüm. Görüş aldıklarım da oldu. Sonuçta Evet’in çok net ve tartışmasız bir biçimde hezimete uğradığı kanaatine vardım. Evet’in Eskişehir’de aldığı oyun karşılığı hezimettir.
Neden?
Evet’i destekleyen partilere bakmadan önce AK Parti’nin kentimizdeki potansiyeline bakalım.
AK Parti, 2002’de girdiği ilk seçimde Eskişehir’den yüzde 30 oy aldı. Üç vekil çıkaran AK Parti, dördüncü vekil kıl payı kaçırdı. Bu seçimde DYP’nin yüzde 10’a yakın oy aldığını da not edelim.
İktidar partisi 2007’de yüzde 44,5 ile Eskişehir’den aldığı en yüksek oy oranına ulaştı. CHP’ye yüzde 20’lik fark atmıştı. DP’nin yüzde 7’lik oyunu da yine not edelim.
2011’deki seçime bakıldığında AK Parti’nin yüzde 44 aldığı görülüyor. Öte yandan CHP oyunu 10 puan birden artırarak yüzde 36’yı gördü. DP’nin oyunun yüzde 1’e düştüğünü de görüyoruz.
7 Haziran 2015’teki seçimde CHP oyunu yüzde 39’a taşıdı. Ve ilk kez kentimizde birinci parti çıktı. Tarihi bir başarı elde etmişti. Yüzde 8 oy kaybeden AK Parti, bir vekilini de kaybetmişti. AK Parti bu seçimde yüzde 36 oy aldı.
AK Parti beş ay sonra, 1 Kasım 2015’te yapılan seçimde yüzde 43 oy almayı başardı. CHP’nin oyu neredeyse aynı kalmıştı. AK Parti, MHP tabanından gördüğü destekle yeniden birinci parti olmuştu.
10 Ağustos 2014’deki Cumhurbaşkanlığı seçiminde de Recep Tayyip Erdoğan’a Eskişehir’den yüzde 45 oy çıkmıştı.
Bu sonuçlar iktidar partisinin kentimizde tek başına yüzde 44-45’lik bir oy potansiyeline sahip olduğunu gösteriyor.
16 Nisan’daki halk oylamasında evet’in aldığı yüzde 42,5’lik oran sadece bu nedenle bile hezimettir. Yenilgiyi biraz daha ‘hüzünlü’ hale getirmek mümkün mü? Elbette mümkün…
Evet cephesini oluşturan başka partiler de vardı.
MHP ve BBP açıktan destek verdi. HDP yönetim olarak ‘hayır’ dedi ama yine kentimizdeki ‘köy’ bazlı sonuçlar bazı HDP’lilerin de ‘evet’ dediğini gösteriyor.
MHP’nin son seçimde yüzde 12 oyu vardı. BBP’nin de beş bine yakın seçmeni vardı. Şimdilik ‘evet’ diyen HDP’lileri bir kenara koyalım. Biraz araştırmadan sonra belki bu bahsi açabiliriz.
AK Parti, MHP ve BBP birlikteliğinin yüzde 56-57 oranında ‘evet’ getirmesi gerekiyordu. Sandıktan çıkan yüzde 42,5 oldu.
Nedeni, niçini, sebebi, bahanesi olabilir ama bu sonucun hezimet olmasını değiştirmez.
Ama fakat lakin diye başlayan cümleler de kurulabilir. O cümleler gayet mantıklı, aşırı derecede haklı, son derece doğru siyasi tahliller içerebilir ama bu ‘muhteşem yenilgiyi’ gizleyemez.
Evet’in yenilgisini daha ‘acıklı’ hale getirmek mümkün mü? Elbette mümkün…
Evet’çi partilerin oy toplamının ötesinde meseleyi ele alalım. Eskişehir’in 10 yıldır bakanı var. Yapılan yüzlerce hizmet var. Kampanya boyunca gelen giden eksik olmadı. Sadece teşkilat değil işgüzar bürokratlar bile destek verdi!
Yüzlerce program yapıldı, bunlara binlerce kişi katıldı. Bu ne demek? Ya insanlar inanmamış ya da evet’çilere evet anlatılmış. Her hâlükârda durum sıkıntılı.
Hepsini, her şeyi alt alta yazıp topluyoruz ve AK Parti’nin kendi oyunu dahi alamadığını gözlemliyoruz. Hatta kimileri AK Parti’den verilen fireyi yüzde 5-6’lara çıkarıyor.
Neresinden bakarsak bakalım net bir mağlubiyet…
Neresinden tutarsak tutalım elde kalan bir sonuç…
Kim ne derse desin hesap sorulması gereken bir yenilgi…
AK Partililerin bile “2019’u da kaybettik” demesine yol açan bir moral bozukluğudur.
Yüzde 42,5’lik evet sonuçtur. Eskişehir’de 15 yıldır AK Parti’yi yöneten zihniyetlerin sonucudur. İstikrar istikrar diyen AK Parti’nin kendi içinde istikrarı sağlayamamasının sonucudur. İlçe başkanlarının 18 ay görev yapmasının sonucudur. İl başkanlarının ‘kapağı’ bir yerlere atma telaşının sonucudur.
Gelen yönetimlerin eskileri kazıyıp atmasının sonucudur biraz da. Yüzde 42,5 iktidarı temsil edenlerin MHP, Saadet ve DP tabanlarına ‘kibirli’ bakışın da sonucudur.
Bu konuda konuşacak şey var. Yeri geldikçe hem kendi düşüncelerimi hem de tepkileri sizlerle paylaşacağım.